Hướng dẫn lấy mẫu tại nhà làm xét nghiệm ADN

Hướng dẫn lấy mẫu tại nhà làm xét nghiệm ADN

105

Thứ Bảy, 24/07/2025, 03:28 (GMT+7)

Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Chất Lượng Mẫu ADN và Hướng Dẫn Lấy Mẫu Tại Nhà

Xét nghiệm ADN là một phương pháp phân tích di truyền có độ chính xác rất cao, tuy nhiên chất lượng mẫu ADN là yếu tố then chốt quyết định đến kết quả cuối cùng. Việc thu thập mẫu không đúng cách hoặc sử dụng loại mẫu không phù hợp có thể khiến mẫu bị hỏng, nhiễm tạp hoặc không đủ ADN để phân tích.

1. Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng mẫu ADN

Các yếu tố chính bao gồm:

    • Loại mẫu sinh học: Mỗi loại mẫu (tóc, móng tay, niêm mạc miệng, máu…) chứa lượng ADN khác nhau. Mẫu máu hoặc tế bào niêm mạc thường cho kết quả tốt hơn.
    • Độ tươi mới của mẫu: Mẫu thu thập quá lâu hoặc bị phân hủy sẽ giảm chất lượng ADN.
    • Cách bảo quản mẫu: Mẫu bị ẩm, mốc, nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao sẽ dễ hỏng ADN.
    • Kỹ thuật lấy mẫu: Lấy mẫu sai cách (ví dụ: không có chân tóc, móng tay bị dính hóa chất…) là nguyên nhân phổ biến khiến mẫu không phân tích được.

2. Hướng dẫn lấy mẫu ADN chính xác tại nhà

Dưới đây là các phương pháp lấy mẫu ADN được chấp nhận tại LAB SG MED, có thể thực hiện dễ dàng tại nhà, với độ chính xác cao nếu lấy đúng cách.

⸻

2.1. Lấy mẫu tóc tại nhà (có chân tóc)

Ưu điểm: Không xâm lấn, dễ lấy, bảo quản tốt nếu có chân tóc.

Yêu cầu:

  • Nhổ khoảng 3–5 sợi tóc có chân tóc (phần gốc có màu trắng đục).
  • Không dùng tóc rụng tự nhiên.
  • Cho vào giấy sạch, gói lại, bỏ trong phong bì khô, không dùng túi nylon.

Lưu ý: Không nên gội đầu hoặc bôi dầu trước khi lấy mẫu 6–8 giờ.

2.2. Lấy mẫu móng tay/móng chân

Ưu điểm: Thích hợp khi không thể lấy mẫu tóc/miệng (trẻ sơ sinh, người đã khuất…).

Yêu cầu:

  • Cắt 3–5 miếng móng tay hoặc móng chân, sạch và không sơn, không dính hóa chất.
  • Sử dụng bấm móng sạch.
  • Để móng vào giấy khô, không ẩm, gói lại, cho vào phong bì.

Lưu ý: Móng tay lâu phân hủy nhưng khó chiết xuất ADN hơn mẫu miệng hoặc máu.

2.3. Lấy mẫu niêm mạc miệng (que tăm bông)

Ưu điểm: Phổ biến, chính xác cao, dễ thực hiện.

Cách thực hiện:

  • Dùng tăm bông chuyên dụng (2–3 que/người)
  • Cạo nhẹ mặt trong má (mỗi bên 30–60 giây).
  • Để khô tự nhiên 15–20 phút trước khi gói vào giấy sạch.

Lưu ý: Không ăn/uống/súc miệng ít nhất 1 giờ trước khi lấy mẫu.

2.4. Mẫu máu (giấy thấm máu hoặc ống EDTA)

Ưu điểm: Mẫu tiêu chuẩn trong xét nghiệm ADN pháp lý, độ chính xác cao nhất.

Cách lấy:

  • Lấy 3–5 giọt máu đầu ngón tay, nhỏ lên giấy thấm máu chuyên dụng (không dùng giấy thường).
  • Nếu dùng ống EDTA, cần có kỹ thuật viên lấy mẫu tại cơ sở y tế.

Lưu ý: Phải để khô tự nhiên, tránh ẩm mốc, không bọc nylon.

2.5. Mẫu bàn chải đánh răng

Ưu điểm: Dùng khi không thể lấy mẫu khác (người mất tích, tử vong…).

Yêu cầu:

  • Bàn chải đã sử dụng thường xuyên (ít nhất 5–7 ngày gần đây).
  • Để khô hoàn toàn, gói giấy sạch, không dùng túi nilon.

Lưu ý: Không dùng bàn chải dùng chung. Không rửa trước khi gửi mẫu.

3. Tổng kết

Lựa chọn loại mẫu và lấy mẫu đúng cách là yếu tố quyết định đến độ chính xác của xét nghiệm ADN. Dù các mẫu như tóc, móng tay, bàn chải đều có thể sử dụng, nhưng niêm mạc miệng và máu vẫn là lựa chọn ưu tiên nếu có thể.

Nếu bạn không chắc chắn loại mẫu nào phù hợp hoặc cần hỗ trợ lấy mẫu tại nhà, hãy liên hệ ngay với LAB SG MED – trung tâm xét nghiệm ADN uy tín và bảo mật tại TP.HCM.

⸻ Xem thêm bài viết ⸻

_ Hướng Dẫn Thu Mẫu Tóc Xét Nghiệm ADN

_ Xét Nghiệm ADN Bằng Niêm Mạc Miệng: Phương Pháp Đơn Giản – Kết Quả Chính Xác

_ Xét nghiệm ADN bằng cuống rốn cho trẻ sơ sinh

_ Hướng dẫn cách thu mẫu móng tay

_ Quy trình xét nghiệm ADN

 

GIẢI ĐÁP THẮC MẮC
Xét nghiệm ADN là quá trình phân tích vật liệu di truyền để xác định các thông tin như quan hệ huyết thống, bệnh di truyền, chủng tộc, hoặc đặc điểm sinh học cá nhân.
Rất chính xác. Mức độ chính xác của xét nghiệm quan hệ huyết thống cha – con hoặc mẹ – con thường đạt 99.999% nếu có quan hệ và 100% loại trừ nếu không có quan hệ.
Có nhiều loại như: • Xét nghiệm huyết thống (cha – con, mẹ – con, anh em, ông bà – cháu…) • Xét nghiệm trước sinh (không xâm lấn hoặc chọc ối) • Xét nghiệm gene bệnh lý • Xét nghiệm tổ tiên • Xét nghiệm xác minh danh tính (pháp y, di truyền học cá nhân) ⸻
Phổ biến nhất là máu, niêm mạc miệng (nước bọt hoặc tăm bông ngoáy miệng), ngoài ra có thể dùng: • Tóc có chân tóc • Móng tay, móng chân • Đầu thuốc lá, kẹo cao su, bàn chải đánh răng… (Các mẫu này gọi là mẫu đặc biệt,
Không cần nhịn ăn. Tuy nhiên, nên tránh ăn uống hoặc đánh răng ít nhất 30 phút trước khi lấy mẫu miệng. ⸻
Thông thường: • Kết quả thường: 1–3 ngày làm việc • Kết quả nhanh (hỏa tốc): có thể trong 4–8 giờ • Mẫu đặc biệt hoặc xét nghiệm trước sinh: 5–10 ngày làm việc
Có. Chúng tôi cung cấp bộ kit lấy mẫu tại nhà và hướng dẫn chi tiết cách gửi mẫu. ⸻
Có. Chúng tôi cam kết bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng.
Chỉ khi thực hiện theo quy trình pháp y (có giấy tờ tùy thân, lấy mẫu có chứng kiến, ký xác nhận) thì kết quả mới được công nhận hợp pháp, dùng được trong: • Giải quyết tranh chấp pháp luật • Thủ tục hành chính (hộ tịch, quốc tịch, di trú) ⸻
Tùy loại xét nghiệm và số lượng người tham gia: • Cha – con: từ 2 – 3 triệu đồng • Mẫu đặc biệt/pháp lý: cao hơn từ 1 – 3 triệu • Xét nghiệm trước sinh: có thể từ 10 – 20 triệu đồng
Bạn có thể: • Gọi điện hotline tư vấn: 091 858 2178 • Đăng ký online (web, Zalo, fanpage…) • Đến trực tiếp phòng xét nghiệm hoặc yêu cầu lấy mẫu tận nơi ⸻
Hoàn toàn được, mẫu niêm mạc miệng là phù hợp và an toàn cho trẻ sơ sinh.
Có thể dùng mẫu gián tiếp như tóc, răng, móng… hoặc xét nghiệm với người thân khác (ông nội, anh em ruột…).
Về mặt kỹ thuật là được, nhưng về mặt đạo đức và pháp lý, cần cân nhắc kỹ vì có thể vi phạm quyền riêng tư hoặc luật pháp. ⸻
➤ Là những bệnh phát sinh do bất thường trong gene hoặc nhiễm sắc thể, có thể truyền từ cha mẹ sang con cái.
➤ Không. Một số bệnh di truyền biểu hiện sớm (ví dụ: bệnh xơ nang), số khác chỉ xuất hiện ở tuổi trưởng thành (ví dụ: ung thư vú di truyền do đột biến BRCA1/2).
➤ Hầu hết bệnh di truyền hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể điều trị triệu chứng hoặc làm chậm tiến triển bằng y học hiện đại.
➤ Tùy thuộc vào loại bệnh và cách di truyền (trội/lặn, liên kết giới tính…), con cái có nguy cơ mang gene bệnh, mắc bệnh, hoặc không bị ảnh hưởng. ⸻
➤ Là phương pháp phân tích ADN để xác định các đột biến gene gây bệnh di truyền.
➤ Khi có tiền sử gia đình mắc bệnh di truyền, gặp khó khăn sinh sản, thai bất thường, hoặc để tầm soát nguy cơ bệnh (ung thư, tim mạch…).
➤ Không bắt buộc. Có thể dùng máu, niêm mạc miệng, tóc có chân, nước ối (trước sinh), hoặc mẫu mô.
➤ Độ chính xác rất cao (trên 99%) nếu được thực hiện tại các phòng lab uy tín với công nghệ giải trình tự gen thế hệ mới (NGS). ⸻
➤ Có. Người mang gene lặn hoặc thể khảm vẫn có thể truyền bệnh cho con cái.
➤ Có. Phổ biến là xét nghiệm NIPT (không xâm lấn) và chọc ối/xét nghiệm sinh thiết nhau thai (CVS).
➤ Có thể nếu cả hai đều mang gene bệnh lặn hoặc xảy ra đột biến mới trong quá trình hình thành phôi.
➤ Có. Kỹ thuật chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGD/PGT-M) giúp chọn phôi không mang gene bệnh khi làm thụ tinh ống nghiệm. ⸻
➤ Là bệnh lý xảy ra khi các tế bào trong cơ thể tăng sinh một cách bất thường, không kiểm soát và có khả năng xâm lấn mô lân cận hoặc di căn sang cơ quan khác.
➤ Do đột biến gene, yếu tố di truyền, tiếp xúc hóa chất độc hại, tia xạ, nhiễm virus (HPV, HBV…), hút thuốc, rượu bia, thực phẩm bẩn, lối sống kém lành mạnh…
➤ Không. Ung thư không phải là bệnh truyền nhiễm, không lây từ người này sang người khác qua tiếp xúc thông thường.
➤ Một số loại ung thư có yếu tố di truyền, như ung thư vú, đại trực tràng, buồng trứng… nhưng không phải tất cả. ⸻
➤ Tùy loại ung thư, nhưng dấu hiệu thường gặp: sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, khối u, chảy máu bất thường, đau kéo dài, thay đổi ở da, ho dai dẳng…
➤ Có. Nhiều loại ung thư có thể tầm soát sớm như ung thư cổ tử cung, vú, gan, đại trực tràng… bằng các xét nghiệm định kỳ.
➤ Cần thăm khám chuyên khoa, làm xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh (CT, MRI, siêu âm), sinh thiết mô… ⸻
➤ Một số loại ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nhiều trường hợp chỉ có thể kiểm soát, kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng sống.
➤ Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị nhắm trúng đích, miễn dịch, nội tiết, chăm sóc giảm nhẹ…
➤ Hóa trị không gây đau lúc truyền nhưng có thể có tác dụng phụ như buồn nôn, rụng tóc, mệt mỏi, thiếu máu…
➤ Có. Dù không chữa khỏi, điều trị có thể giúp giảm đau, kéo dài sự sống và cải thiện chất lượng sống. ⸻
➤ Có thể giảm nguy cơ qua lối sống lành mạnh: không hút thuốc, ăn uống điều độ, tập thể dục, tầm soát định kỳ, tiêm ngừa (HPV, viêm gan B)…
➤ Giàu rau xanh, trái cây, chất xơ; hạn chế thịt đỏ, đồ nướng, dầu mỡ; tránh rượu bia, thực phẩm chế biến sẵn.
➤ Có. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư. ⸻
➤ Thể chất, dinh dưỡng, tâm lý, tài chính và tinh thần. Sự đồng hành của gia đình và cộng đồng rất quan trọng.
➤ Lắng nghe, chia sẻ tích cực, đồng hành trong điều trị, không tạo áp lực, động viên tinh thần lạc quan.
➤ Không. Ngày nay nhiều bệnh ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm, điều trị đúng cách và chăm sóc tốt. ⸻
`