Hướng Dẫn Thu Mẫu Xét Nghiệm ADN – Mẫu Tế Bào Niêm Mạc Miệng

Hướng Dẫn Thu Mẫu Xét Nghiệm ADN – Mẫu Tế Bào Niêm Mạc Miệng

577

Thứ Ba, 04/09/2024, 06:41 (GMT+7)

HƯỚNG DẪN THU MẪU XÉT NGHIỆM ADN – MẪU TẾ BÀO NIÊM MẠC MIỆNG

1. Giới thiệu

Xét nghiệm ADN là phương pháp phân tích các đoạn DNA đặc trưng nhằm xác định mối quan hệ huyết thống hoặc nhận diện cá thể. Một trong những loại mẫu phổ biến, dễ thu nhất hiện nay là tế bào niêm mạc miệng. Phương pháp này không xâm lấn, không gây đau, có thể thực hiện tại nhà và cho kết quả phân tích chính xác tương đương các loại mẫu sinh học khác như máu, tóc hay cuống rốn.

⸻

2. Cấu tạo của tế bào niêm mạc miệng

Tế bào niêm mạc miệng là tế bào biểu mô lát tầng không sừng hóa, nằm ở mặt trong má và môi. Lớp niêm mạc này gồm:

    1. Lớp biểu mô: Gồm nhiều lớp tế bào xếp chồng, lớp ngoài cùng thường bong tróc tự nhiên.
    2. Lớp mô liên kết (lớp đệm): Chứa mạng lưới mạch máu, bạch huyết và sợi collagen.
    3. Nhân tế bào: Chứa DNA nhân, mang đầy đủ thông tin di truyền đặc trưng cho mỗi cá thể.

Đặc điểm quan trọng là tế bào niêm mạc miệng liên tục tái tạo và rụng, nên khi dùng tăm bông vô trùng quét nhẹ bề mặt má trong, ta dễ dàng thu được số lượng tế bào đủ để phân tích.

⸻

Hướng dẫn thu mẫu xét nghiệm ADN – mẫu tế bào niêm mạc miệng

Hướng dẫn thu mẫu chuẩn y tế

Chuẩn bị

  • 2–4 que tăm bông vô trùng (tay cầm dài, đầu bông mềm)
  • Bao tay y tế sạch
  • Phong bì giấy hoặc túi đựng mẫu chuyên dụng

Cách lấy mẫu

  • Súc miệng bằng nước sạch để loại bỏ cặn thức ăn và vi khuẩn. (Không dùng nước súc miệng có cồn.)
  • Đeo găng tay y tế để tránh nhiễm chéo ADN.
  • Dùng tăm bông vô trùng chà nhẹ và xoay tròn ở mặt trong má khoảng 20–30 giây.
  • Lặp lại thao tác ở các vị trí khác nhau trong khoang miệng để thu đủ tế bào.
  • Để khô tăm bông tự nhiên trong 5–10 phút; không chạm đầu bông vào bề mặt nào.
  • Cho từng que vào phong bì giấy hoặc túi chuyên dụng, ghi rõ: Họ tên, ngày tháng năm sinh, quan hệ nghi vấn.
Lưu ý: Giữ mẫu khô, tránh để ẩm; ghi thông tin đầy đủ trên phong bì để đảm bảo truy xuất mẫu chính xác.

4. Bảo quản mẫu tế bào niêm mạc miệng

    • Sau khi thu mẫu, để tăm bông khô hoàn toàn ở nhiệt độ phòng (5–10 phút), tránh ánh nắng trực tiếp và không dùng máy sấy.
    • Không đặt tăm bông trong túi nilon kín khi mẫu chưa khô, vì độ ẩm có thể làm hỏng ADN.
    • Bảo quản mẫu trong phong bì giấy sạch hoặc túi chuyên dụng để tránh ẩm mốc và nhiễm bẩn.
    • Ghi đầy đủ thông tin trên phong bì: họ tên người lấy mẫu, ngày tháng năm sinh, mối quan hệ nghi vấn, ngày lấy mẫu.
    • Vận chuyển mẫu đến phòng xét nghiệm trong vòng 7 ngày để đảm bảo chất lượng phân tích ADN.

5. Quy trình xét nghiệm ADN từ mẫu niêm mạc miệng

    1.  Tiếp nhận mẫu → Kiểm tra thông tin, niêm phong.
    2. Tách chiết DNA → Sử dụng hóa chất đặc hiệu phá vỡ màng tế bào, giải phóng DNA.
    3. Khuếch đại đoạn gen mục tiêu bằng kỹ thuật PCR (Polymerase Chain Reaction).
    4. Phân tích các locus STR (Short Tandem Repeat) – các đoạn ADN lặp ngắn có tính đặc trưng cao.
    5. So sánh dữ liệu di truyền giữa các mẫu theo quy luật di truyền Mendel.
    6. Kết luận & báo cáo kết quả với độ chính xác ≥ 99,99% cho quan hệ huyết thống trực hệ.

6. Thời gian trả kết quả

Xét nghiệm tiêu chuẩn: 1–2 ngày làm việc. Xét nghiệm nhanh: 06 – 08 giờ làm việc (có phụ phí). Thời gian tính từ khi phòng xét nghiệm nhận mẫu hợp lệ.

⸻

7. Câu hỏi thường gặp

1. Lấy mẫu niêm mạc miệng có đau không?
→ Không. Quy trình hoàn toàn không xâm lấn và phù hợp với cả trẻ sơ sinh.

2. Mẫu niêm mạc miệng có cho kết quả chính xác như máu không?
→ Có. Chất lượng DNA thu được tương đương các mẫu sinh học khác.

3. Mẫu đã lấy có thể để lâu bao nhiêu ngày?
→ Nếu bảo quản khô ráo, mẫu có thể để 3–6 tháng vẫn đảm bảo phân tích được.

4. Có thể tự lấy mẫu ở nhà không?
→ Hoàn toàn có thể, chỉ cần tuân thủ hướng dẫn và dùng bộ dụng cụ vô trùng.

⸻

8. Kết luận

Xét nghiệm ADN mẫu tế bào niêm mạc miệng là giải pháp nhanh chóng, chính xác và tiện lợi cho mọi nhu cầu xác minh huyết thống hoặc nhận diện cá nhân. Việc thu và bảo quản mẫu đúng cách là yếu tố then chốt giúp đảm bảo kết quả phân tích có độ tin cậy cao.
Nếu cần tư vấn hoặc đặt hẹn xét nghiệm, khách hàng nên liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được hướng dẫn cụ thể, bảo đảm quy trình chuẩn mực và tính pháp lý của kết quả.

GIẢI ĐÁP THẮC MẮC
Xét nghiệm ADN là quá trình phân tích vật liệu di truyền để xác định các thông tin như quan hệ huyết thống, bệnh di truyền, chủng tộc, hoặc đặc điểm sinh học cá nhân.
Rất chính xác. Mức độ chính xác của xét nghiệm quan hệ huyết thống cha – con hoặc mẹ – con thường đạt 99.999% nếu có quan hệ và 100% loại trừ nếu không có quan hệ.
Có nhiều loại như: • Xét nghiệm huyết thống (cha – con, mẹ – con, anh em, ông bà – cháu…) • Xét nghiệm trước sinh (không xâm lấn hoặc chọc ối) • Xét nghiệm gene bệnh lý • Xét nghiệm tổ tiên • Xét nghiệm xác minh danh tính (pháp y, di truyền học cá nhân) ⸻
Phổ biến nhất là máu, niêm mạc miệng (nước bọt hoặc tăm bông ngoáy miệng), ngoài ra có thể dùng: • Tóc có chân tóc • Móng tay, móng chân • Đầu thuốc lá, kẹo cao su, bàn chải đánh răng… (Các mẫu này gọi là mẫu đặc biệt,
Không cần nhịn ăn. Tuy nhiên, nên tránh ăn uống hoặc đánh răng ít nhất 30 phút trước khi lấy mẫu miệng. ⸻
Thông thường: • Kết quả thường: 1–3 ngày làm việc • Kết quả nhanh (hỏa tốc): có thể trong 4–8 giờ • Mẫu đặc biệt hoặc xét nghiệm trước sinh: 5–10 ngày làm việc
Có. Chúng tôi cung cấp bộ kit lấy mẫu tại nhà và hướng dẫn chi tiết cách gửi mẫu. ⸻
Có. Chúng tôi cam kết bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng.
Chỉ khi thực hiện theo quy trình pháp y (có giấy tờ tùy thân, lấy mẫu có chứng kiến, ký xác nhận) thì kết quả mới được công nhận hợp pháp, dùng được trong: • Giải quyết tranh chấp pháp luật • Thủ tục hành chính (hộ tịch, quốc tịch, di trú) ⸻
Tùy loại xét nghiệm và số lượng người tham gia: • Cha – con: từ 2 – 3 triệu đồng • Mẫu đặc biệt/pháp lý: cao hơn từ 1 – 3 triệu • Xét nghiệm trước sinh: có thể từ 10 – 20 triệu đồng
Bạn có thể: • Gọi điện hotline tư vấn: 091 858 2178 • Đăng ký online (web, Zalo, fanpage…) • Đến trực tiếp phòng xét nghiệm hoặc yêu cầu lấy mẫu tận nơi ⸻
Hoàn toàn được, mẫu niêm mạc miệng là phù hợp và an toàn cho trẻ sơ sinh.
Có thể dùng mẫu gián tiếp như tóc, răng, móng… hoặc xét nghiệm với người thân khác (ông nội, anh em ruột…).
Về mặt kỹ thuật là được, nhưng về mặt đạo đức và pháp lý, cần cân nhắc kỹ vì có thể vi phạm quyền riêng tư hoặc luật pháp. ⸻
➤ Là những bệnh phát sinh do bất thường trong gene hoặc nhiễm sắc thể, có thể truyền từ cha mẹ sang con cái.
➤ Không. Một số bệnh di truyền biểu hiện sớm (ví dụ: bệnh xơ nang), số khác chỉ xuất hiện ở tuổi trưởng thành (ví dụ: ung thư vú di truyền do đột biến BRCA1/2).
➤ Hầu hết bệnh di truyền hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể điều trị triệu chứng hoặc làm chậm tiến triển bằng y học hiện đại.
➤ Tùy thuộc vào loại bệnh và cách di truyền (trội/lặn, liên kết giới tính…), con cái có nguy cơ mang gene bệnh, mắc bệnh, hoặc không bị ảnh hưởng. ⸻
➤ Là phương pháp phân tích ADN để xác định các đột biến gene gây bệnh di truyền.
➤ Khi có tiền sử gia đình mắc bệnh di truyền, gặp khó khăn sinh sản, thai bất thường, hoặc để tầm soát nguy cơ bệnh (ung thư, tim mạch…).
➤ Không bắt buộc. Có thể dùng máu, niêm mạc miệng, tóc có chân, nước ối (trước sinh), hoặc mẫu mô.
➤ Độ chính xác rất cao (trên 99%) nếu được thực hiện tại các phòng lab uy tín với công nghệ giải trình tự gen thế hệ mới (NGS). ⸻
➤ Có. Người mang gene lặn hoặc thể khảm vẫn có thể truyền bệnh cho con cái.
➤ Có. Phổ biến là xét nghiệm NIPT (không xâm lấn) và chọc ối/xét nghiệm sinh thiết nhau thai (CVS).
➤ Có thể nếu cả hai đều mang gene bệnh lặn hoặc xảy ra đột biến mới trong quá trình hình thành phôi.
➤ Có. Kỹ thuật chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGD/PGT-M) giúp chọn phôi không mang gene bệnh khi làm thụ tinh ống nghiệm. ⸻
➤ Là bệnh lý xảy ra khi các tế bào trong cơ thể tăng sinh một cách bất thường, không kiểm soát và có khả năng xâm lấn mô lân cận hoặc di căn sang cơ quan khác.
➤ Do đột biến gene, yếu tố di truyền, tiếp xúc hóa chất độc hại, tia xạ, nhiễm virus (HPV, HBV…), hút thuốc, rượu bia, thực phẩm bẩn, lối sống kém lành mạnh…
➤ Không. Ung thư không phải là bệnh truyền nhiễm, không lây từ người này sang người khác qua tiếp xúc thông thường.
➤ Một số loại ung thư có yếu tố di truyền, như ung thư vú, đại trực tràng, buồng trứng… nhưng không phải tất cả. ⸻
➤ Tùy loại ung thư, nhưng dấu hiệu thường gặp: sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, khối u, chảy máu bất thường, đau kéo dài, thay đổi ở da, ho dai dẳng…
➤ Có. Nhiều loại ung thư có thể tầm soát sớm như ung thư cổ tử cung, vú, gan, đại trực tràng… bằng các xét nghiệm định kỳ.
➤ Cần thăm khám chuyên khoa, làm xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh (CT, MRI, siêu âm), sinh thiết mô… ⸻
➤ Một số loại ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nhiều trường hợp chỉ có thể kiểm soát, kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng sống.
➤ Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị nhắm trúng đích, miễn dịch, nội tiết, chăm sóc giảm nhẹ…
➤ Hóa trị không gây đau lúc truyền nhưng có thể có tác dụng phụ như buồn nôn, rụng tóc, mệt mỏi, thiếu máu…
➤ Có. Dù không chữa khỏi, điều trị có thể giúp giảm đau, kéo dài sự sống và cải thiện chất lượng sống. ⸻
➤ Có thể giảm nguy cơ qua lối sống lành mạnh: không hút thuốc, ăn uống điều độ, tập thể dục, tầm soát định kỳ, tiêm ngừa (HPV, viêm gan B)…
➤ Giàu rau xanh, trái cây, chất xơ; hạn chế thịt đỏ, đồ nướng, dầu mỡ; tránh rượu bia, thực phẩm chế biến sẵn.
➤ Có. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư. ⸻
➤ Thể chất, dinh dưỡng, tâm lý, tài chính và tinh thần. Sự đồng hành của gia đình và cộng đồng rất quan trọng.
➤ Lắng nghe, chia sẻ tích cực, đồng hành trong điều trị, không tạo áp lực, động viên tinh thần lạc quan.
➤ Không. Ngày nay nhiều bệnh ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm, điều trị đúng cách và chăm sóc tốt. ⸻
`