Hướng Dẫn Thu Mẫu Xét Nghiệm ADN – Mẫu Tế Bào Niêm Mạc Miệng

Hướng Dẫn Thu Mẫu Xét Nghiệm ADN – Mẫu Tế Bào Niêm Mạc Miệng

703

Thứ Ba, 04/09/2024, 06:41 (GMT+7)

1. Giới thiệu

Xét nghiệm ADN là phương pháp phân tích các đoạn DNA đặc trưng nhằm xác định mối quan hệ huyết thống hoặc nhận diện cá thể. Một trong những loại mẫu phổ biến, dễ thu nhất hiện nay là tế bào niêm mạc miệng. Phương pháp này không xâm lấn, không gây đau, có thể thực hiện tại nhà và cho kết quả phân tích chính xác tương đương các loại mẫu sinh học khác như máu, tóc hay cuống rốn.

⸻

2. Cấu tạo của tế bào niêm mạc miệng

Tế bào niêm mạc miệng là tế bào biểu mô lát tầng không sừng hóa, nằm ở mặt trong má và môi. Lớp niêm mạc này gồm:

    1. Lớp biểu mô: Gồm nhiều lớp tế bào xếp chồng, lớp ngoài cùng thường bong tróc tự nhiên.
    2. Lớp mô liên kết (lớp đệm): Chứa mạng lưới mạch máu, bạch huyết và sợi collagen.
    3. Nhân tế bào: Chứa DNA nhân, mang đầy đủ thông tin di truyền đặc trưng cho mỗi cá thể.

Đặc điểm quan trọng là tế bào niêm mạc miệng liên tục tái tạo và rụng, nên khi dùng tăm bông vô trùng quét nhẹ bề mặt má trong, ta dễ dàng thu được số lượng tế bào đủ để phân tích.

⸻


Hướng dẫn thu mẫu xét nghiệm ADN — Mẫu: tế bào niêm mạc miệng

Chuẩn bị
  • 2–4 que tăm bông vô trùng (tay cầm dài, đầu bông mềm).
  • Găng tay y tế sạch (bao tay) để tránh nhiễm chéo ADN.
  • Phong bì giấy hoặc túi đựng mẫu chuyên dụng, có nhãn để ghi thông tin.
  • Bút không phai để ghi rõ Họ & tên, Ngày tháng năm sinh, Mối quan hệ (quan hệ nghi vấn).
Cách lấy mẫu (quy trình từng bước)
  1. Súc miệng: Súc nhẹ bằng nước sạch để loại bỏ cặn thức ăn và vi khuẩn. (Không dùng nước súc miệng có cồn hoặc kem đánh răng ngay trước khi lấy mẫu.)
  2. Đeo găng tay y tế trước khi mở que tăm bông để tránh nhiễm chéo ADN.
  3. Thu mẫu: Dùng tăm bông vô trùng chà nhẹ và xoay tròn ở mặt trong má (niêm mạc má) trong khoảng 20–30 giây mỗi bên.
  4. Lặp lại thao tác ở các vị trí khác nhau trong khoang miệng để thu đủ tế bào (thường 2–4 que tăm bông cho một mẫu đầy đủ).
  5. Để khô: Đặt que tăm bông nằm trên bề mặt sạch, để khô tự nhiên 5–10 phút; KHÔNG thổi, KHÔNG chạm đầu bông vào bề mặt khác.
  6. Đóng gói & ghi nhãn: Cho từng que vào phong bì giấy hoặc túi chuyên dụng. Ghi chính xác: Họ tên, Ngày tháng năm sinh, Quan hệ nghi vấn, ngày giờ thu mẫu.
Lưu ý quan trọng: Giữ mẫu khô, tránh để ẩm hoặc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng/nguồn nhiệt. Tránh ăn, hút thuốc, uống rượu trong ít nhất 30 phút trước khi thu mẫu. Nếu mẫu ướt hoặc bị nhiễm bẩn, báo trung tâm để thu lại.
Ghi chú y tế & truy xuất mẫu
  • Thông tin trên phong bì phải đầy đủ để đảm bảo truy xuất mẫu chính xác (tên, sinh nhật, mã khách hàng nếu có, quan hệ).
  • Đối với mẫu pháp lý (xét nghiệm sử dụng cho toà án / hồ sơ pháp lý), tuân thủ quy trình thu mẫu có ký tên/ghi nhận bằng chứng (xem hướng dẫn pháp lý cụ thể của trung tâm).
  • Nếu thu tại nhà: giao mẫu tới trung tâm trong thời gian sớm nhất (theo hướng dẫn của trung tâm). Tránh để mẫu trong môi trường ẩm, nhiệt độ cao.

Liên hệ trung tâm


4. Bảo quản mẫu tế bào niêm mạc miệng

    • Sau khi thu mẫu, để tăm bông khô hoàn toàn ở nhiệt độ phòng (5–10 phút), tránh ánh nắng trực tiếp và không dùng máy sấy.
    • Không đặt tăm bông trong túi nilon kín khi mẫu chưa khô, vì độ ẩm có thể làm hỏng ADN.
    • Bảo quản mẫu trong phong bì giấy sạch hoặc túi chuyên dụng để tránh ẩm mốc và nhiễm bẩn.
    • Ghi đầy đủ thông tin trên phong bì: họ tên người lấy mẫu, ngày tháng năm sinh, mối quan hệ nghi vấn, ngày lấy mẫu.
    • Vận chuyển mẫu đến phòng xét nghiệm trong vòng 7 ngày để đảm bảo chất lượng phân tích ADN

5. Quy trình xét nghiệm ADN từ mẫu niêm mạc miệng

    1.  Tiếp nhận mẫu → Kiểm tra thông tin, niêm phong.
    2. Tách chiết DNA → Sử dụng hóa chất đặc hiệu phá vỡ màng tế bào, giải phóng DNA.
    3. Khuếch đại đoạn gen mục tiêu bằng kỹ thuật PCR (Polymerase Chain Reaction).
    4. Phân tích các locus STR (Short Tandem Repeat) – các đoạn ADN lặp ngắn có tính đặc trưng cao.
    5. So sánh dữ liệu di truyền giữa các mẫu theo quy luật di truyền Mendel.
    6. Kết luận & báo cáo kết quả với độ chính xác ≥ 99,99% cho quan hệ huyết thống trực hệ.

6. Thời gian trả kết quả

Xét nghiệm tiêu chuẩn: 1–2 ngày làm việc. Xét nghiệm nhanh: 06 – 08 giờ làm việc (có phụ phí). Thời gian tính từ khi phòng xét nghiệm nhận mẫu hợp lệ.

7. Câu hỏi thường gặp

1. Lấy mẫu niêm mạc miệng có đau không?
→ Không. Quy trình hoàn toàn không xâm lấn và phù hợp với cả trẻ sơ sinh.

2. Mẫu niêm mạc miệng có cho kết quả chính xác như máu không?
→ Có. Chất lượng DNA thu được tương đương các mẫu sinh học khác.

3. Mẫu đã lấy có thể để lâu bao nhiêu ngày?
→ Nếu bảo quản khô ráo, mẫu có thể để 3–6 tháng vẫn đảm bảo phân tích được.

4. Có thể tự lấy mẫu ở nhà không?
→ Hoàn toàn có thể, chỉ cần tuân thủ hướng dẫn và dùng bộ dụng cụ vô trùng.

⸻

8. Kết luận

Xét nghiệm ADN mẫu tế bào niêm mạc miệng là giải pháp nhanh chóng, chính xác và tiện lợi cho mọi nhu cầu xác minh huyết thống hoặc nhận diện cá nhân. Việc thu và bảo quản mẫu đúng cách là yếu tố then chốt giúp đảm bảo kết quả phân tích có độ tin cậy cao.
Nếu cần tư vấn hoặc đặt hẹn xét nghiệm, khách hàng nên liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được hướng dẫn cụ thể, bảo đảm quy trình chuẩn mực và tính pháp lý của kết quả.

`