Xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng hiện đang là phương pháp xét nghiệm ADN được nhiều người lựa chọn do tính an toàn độ chính xác cao. Vậy xét nghiệm này được tiến hành như thế nào? Cần lưu ý gì trong quá trình thực hiện?

1. Xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng có chính xác không?

Khoang miệng chứa lớp niêm mạc tương đối dày gồm hàng triệu tế bào biểu mô. Các tế bào này thường xuyên được thay mới nhờ cơ chế tự bong tróc và được hòa trộn cùng nước bọt. Các tế bào biểu mô này chính là tế bào niêm mạc miệng được sử dụng trong phân tích ADN.

Hiện nay, mẫu niêm mạc miệng ngày càng được ưa chuộng trong xét nghiệm ADN huyết thống bởi một số ưu điểm sau:

• Không sử dụng các biện pháp can thiệp hoặc xâm lấn nên rất an toàn và ít rủi ro.
• Thao tác đơn giản, có thể dễ dàng tự lấy mẫu tại nhà.
• Kết quả xét nghiệm tương đối chính xác.
• Có thể thực hiện trên mọi độ tuổi, kể cả trẻ sơ sinh.

Trẻ sơ sinh cũng có thể thực hiện được xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng 

2. Cách tự lấy mẫu tế bào niêm mạc miệng đơn giản, hiệu quả tại nhà

Với mẫu tế bào niêm mạc miệng, bạn hoàn toàn có thể tự lấy mẫu ở nhà mà không nhất thiết phải đến cơ sở y tế hoặc đơn vị xét nghiệm.

2.1. Chuẩn bị

Để quá trình lấy mẫu diễn ra an toàn và hiệu quả, bạn cần chuẩn bị:

• 2 – 3 tờ giấy A4 trắng, sạch hoặc 2 – 3 phong bì sạch, chưa sử dụng. Số lượng trên có thể thay đổi tùy theo số lượng người tham gia xét nghiệm.
• Tăm bông y tế đã được tiệt trùng. Cắt bỏ 1 đầu tăm bông và chỉ giữ lại 1 đầu. Cần chuẩn bị số lượng tăm bông dựa trên số người cần lấy mẫu. Mỗi người cần chuẩn bị hai tăm bông.

2.2. Tiến hành lấy mẫu tế bào niêm mạc miệng

Bạn cần tiến hành lấy mẫu lần lượt theo các bước dưới đây để thu được mẫu xét nghiệm đảm bảo chất lượng.

• Bước 1: Làm sạch khoang miệng bằng nước lọc để loại bỏ mảng bám thức ăn. Đối với trẻ em, bạn nên cho trẻ uống từng thìa nhỏ.
• Bước 2: Dùng tăm bông đã cắt bỏ 1 đầu đưa vào khoang miệng, quệt nhẹ đầu bông vào phía trong má. Vừa cọ nhẹ vào vùng niêm mạc miệng vừa xoay nhẹ đầu bông trong khoảng 10 – 15 giây để nước bọt có thể thấm ướt đầu bông. Lặp lại thao tác lấy mẫu với má còn lại bằng 1 chiếc tăm bông khác.
• Bước 3: Sau khi lấy xong, bạn để đầu tăm bông khô tự nhiên trong khoảng 10 – 15 phút. Cần lưu ý không được để đầu tăm bông chạm vào bất kỳ vật dụng nào khác. Điều này có thể làm lây nhiễm vi khuẩn, virus hoặc bụi bẩn vào đầu tăm bông và gây ảnh hưởng đến chất lượng mẫu cũng như độ chính xác của kết quả.

Ngay sau khi lấy mẫu xong, bạn cần bỏ vào phong bì riêng và niêm phong kín để tránh xảy ra sự nhầm lẫn mẫu xét nghiệm. Bên ngoài phong bì, bạn cần điền đầy đủ thông tin hoặc có kí hiệu riêng để phân biệt giữa các mẫu.

Lưu ý: Bạn nên lấy mẫu niêm mạc miệng bằng 2 – 3 tăm bông hoặc hơn để phòng ngừa trường hợp xảy ra sai sót trong quá trình xét nghiệm.

2.3. Gửi mẫu tới trung tâm xét nghiệm

Sau khi hoàn thành thao tác lấy mẫu, bạn nên gửi mẫu tới trung tâm xét nghiệm càng sớm càng tốt. Đầu tiên, bạn cần điền đầy đủ thông tin cá nhân và thông tin của người cần đối chiếu vào tờ phiếu mà đơn vị xét nghiệm gửi trước đó.

Trong trường hợp, bạn chưa thể gửi mẫu ngay tới đơn vị xét nghiệm thì có thể để phong bì chứa mẫu ở điều kiện phòng. Với mẫu tăm bông thấm mẫu nước bọt đã khô có thể bảo quản ở nhiệt độ thường từ 7 – 10 ngày hoặc lâu hơn.

Tại LAB SÀI GÒN, bạn có thể nộp mẫu trực tiếp tại các cơ sở của LAB SÀI GÒN hoặc gửi chuyển phát nhanh theo địa chỉ và số điện thoại mà LAB SÀI GÒN đã cung cấp.

3. Lưu ý khi lấy mẫu niêm mạc miệng để đạt hiệu quả cao nhất

Trong quá trình lấy mẫu niêm mạc miệng, bạn cần lưu ý một số điều sau để đạt hiệu quả cao nhất:

• Bảo quản tăm bông trong giấy A4 hoặc phong bì có độ thông khí tự nhiên: Điều này giúp bay hơi lượng enzym và vi khuẩn có trong mẫu, từ đó giảm nguy cơ xảy ra tình trạng nấm mốc hoặc tế bào biểu mô ở niêm mạc miệng bị phá hủy.
• Không uống nước ngọt trước khi thực hiện lấy mẫu: Nước ngọt hoặc đồ uống chứa cồn có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm. Do đó, bạn cần hạn chế tiêu thụ các thực phẩm này trước khi tiến hành lấy mẫu, tối thiểu là 2 giờ.
• Thao tác nhẹ nhàng với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 3 tuổi: Tế bào niêm mạc miệng còn mỏng manh và dễ tổn thương nên các bậc cha mẹ cần hết sức cẩn thận trong quá trình lấy mẫu. Cha mẹ chỉ cần nhẹ nhàng đưa đầu tăm bông vào trong khoang miệng và xoay tròn đầu tăm bông 3 – 4 lần là đã đảm bảo đủ lượng mẫu cần làm xét nghiệm.
• Tuyệt đối không được nhổ nước bọt vào tăm bông làm xét nghiệm: Mẫu thực hiện xét nghiệm không chỉ sử dụng nước bọt mà cần cả các tế bào biểu mô tại khoang miệng. Vì vậy, bạn không nhổ nước bọt vào đầu tăm bông mà cần thực hiện theo đúng các thao tác lấy mẫu đã được trình bày ở trên.
• Không bảo quản trong túi kín: Trong mẫu niêm mạc miệng có nhiều enzym và vi khuẩn. Vì vậy, không nên bảo quản trong túi kín vì dễ bị nấm, mốc và ảnh hưởng đến chất lượng mẫu