Xét nghiệm ADN là gì? Độ chính xác đến đâu?

Xét nghiệm ADN là gì? Độ chính xác đến đâu?

15

Thứ Năm, 23/06/2025, 01:12 (GMT+7)

Xét nghiệm ADN là gì? Độ chính xác đến đâu?

Trong những năm gần đây, xét nghiệm ADN (DNA) đã trở thành một khái niệm quen thuộc không chỉ trong lĩnh vực y học mà còn trong đời sống hàng ngày. Từ việc xác định quan hệ huyết thống, hỗ trợ điều tra hình sự cho đến tầm soát bệnh di truyền – xét nghiệm ADN ngày càng đóng vai trò quan trọng. Nhưng chính xác thì xét nghiệm ADN là gì? Và độ tin cậy của phương pháp này đến đâu?

1. Xét nghiệm ADN là gì?

ADN (hay DNA – Deoxyribonucleic Acid) là vật chất di truyền có mặt trong hầu hết mọi tế bào sống, chứa toàn bộ thông tin di truyền của một cá thể. Mỗi người có bộ ADN riêng biệt (ngoại trừ các cặp song sinh cùng trứng), và được thừa hưởng 50% từ cha và 50% từ mẹ.
Xét nghiệm ADN là quá trình phân tích trình tự gen trong ADN của một cá nhân nhằm:
    1. Xác định mối quan hệ huyết thống (cha – con, mẹ – con, anh chị em, ông bà – cháu…)
    2. Kiểm tra các đột biến gen gây bệnh di truyền
    3. Xác minh danh tính (trong pháp y, nhập tịch, di trú…)
    4. Phân tích nguồn gốc tổ tiên, chủng tộc
Các loại mẫu có thể dùng để xét nghiệm ADN:
    • Mẫu máu (phổ biến)
    • Mẫu niêm mạc miệng (thường dùng vì dễ lấy, không đau)
    • Mẫu tóc có chân tóc
    • Móng tay, bàn chải đánh răng, đầu lọc thuốc lá…
    • Mẫu đặc biệt: nhau thai, mô thai, xương răng (trong các trường hợp tử thi…)

2. Độ chính xác của xét nghiệm ADN là bao nhiêu?

Xét nghiệm ADN được xem là phương pháp đáng tin cậy nhất để xác định quan hệ huyết thống hoặc danh tính sinh học. Trong đó:
Xác định quan hệ huyết thống cha – con, mẹ – con:
    • Chính xác đến 99,9999% nếu là có quan hệ huyết thống.
    • Chính xác 100% khi loại trừ quan hệ huyết thống.
Xét nghiệm ADN pháp y:
Có thể xác định danh tính từ các mẫu mô, xương, răng cũ, thậm chí sau nhiều năm, với độ tin cậy tương đương xét nghiệm huyết thống.
Kiểm tra gen di truyền:
Tùy vào mục tiêu phân tích (gen lặn, đột biến, bệnh…) mà độ chính xác có thể từ 95% đến gần như tuyệt đối nếu được thực hiện tại các phòng lab hiện đại, đạt chuẩn quốc tế.
Lưu ý:
    • Độ chính xác còn phụ thuộc vào chất lượng mẫu, quy trình phân tích và thiết bị của phòng xét nghiệm.
    • Một trung tâm uy tín luôn đảm bảo kiểm tra lặp nhiều lần, có đối chứng và mã hóa mẫu để bảo mật.

3. Khi nào nên làm xét nghiệm ADN?

    1. Bạn có thể cân nhắc xét nghiệm ADN trong các trường hợp sau:
    2. Nghi ngờ quan hệ huyết thống: cần xác định cha/mẹ ruột, anh chị em, ông bà, cháu…
    3. Tranh chấp quyền nuôi con, tài sản, nhận con nuôi
    4. Thủ tục pháp lý: làm giấy khai sinh, nhập tịch, đoàn tụ gia đình…
    5. Tầm soát bệnh di truyền: ung thư vú, tan máu bẩm sinh, rối loạn chuyển hóa…
    6. Phân tích tổ tiên, nguồn gốc dân tộc (xét nghiệm ADN tổ tiên)

4. Kết luận

Xét nghiệm ADN là công cụ khoa học cực kỳ chính xác, có thể giúp giải đáp nhiều vấn đề liên quan đến huyết thống, sức khỏe và nhân thân. Độ chính xác của xét nghiệm ADN trong xác định huyết thống gần như tuyệt đối nếu được thực hiện đúng chuẩn và bởi đơn vị uy tín.
Nếu bạn đang có nhu cầu xét nghiệm ADN, đừng ngần ngại liên hệ với các trung tâm xét nghiệm có giấy phép hoạt động, đội ngũ chuyên môn cao và hệ thống phòng lab đạt chuẩn để đảm bảo kết quả khách quan, chính xác và được bảo mật tuyệt đối.
⸻
GIẢI ĐÁP THẮC MẮC
Xét nghiệm ADN là quá trình phân tích vật liệu di truyền để xác định các thông tin như quan hệ huyết thống, bệnh di truyền, chủng tộc, hoặc đặc điểm sinh học cá nhân.
Rất chính xác. Mức độ chính xác của xét nghiệm quan hệ huyết thống cha – con hoặc mẹ – con thường đạt 99.999% nếu có quan hệ và 100% loại trừ nếu không có quan hệ.
Có nhiều loại như: • Xét nghiệm huyết thống (cha – con, mẹ – con, anh em, ông bà – cháu…) • Xét nghiệm trước sinh (không xâm lấn hoặc chọc ối) • Xét nghiệm gene bệnh lý • Xét nghiệm tổ tiên • Xét nghiệm xác minh danh tính (pháp y, di truyền học cá nhân) ⸻
Phổ biến nhất là máu, niêm mạc miệng (nước bọt hoặc tăm bông ngoáy miệng), ngoài ra có thể dùng: • Tóc có chân tóc • Móng tay, móng chân • Đầu thuốc lá, kẹo cao su, bàn chải đánh răng… (Các mẫu này gọi là mẫu đặc biệt,
Không cần nhịn ăn. Tuy nhiên, nên tránh ăn uống hoặc đánh răng ít nhất 30 phút trước khi lấy mẫu miệng. ⸻
Thông thường: • Kết quả thường: 1–3 ngày làm việc • Kết quả nhanh (hỏa tốc): có thể trong 4–8 giờ • Mẫu đặc biệt hoặc xét nghiệm trước sinh: 5–10 ngày làm việc
Có. Chúng tôi cung cấp bộ kit lấy mẫu tại nhà và hướng dẫn chi tiết cách gửi mẫu. ⸻
Có. Chúng tôi cam kết bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng.
Chỉ khi thực hiện theo quy trình pháp y (có giấy tờ tùy thân, lấy mẫu có chứng kiến, ký xác nhận) thì kết quả mới được công nhận hợp pháp, dùng được trong: • Giải quyết tranh chấp pháp luật • Thủ tục hành chính (hộ tịch, quốc tịch, di trú) ⸻
Tùy loại xét nghiệm và số lượng người tham gia: • Cha – con: từ 2 – 3 triệu đồng • Mẫu đặc biệt/pháp lý: cao hơn từ 1 – 3 triệu • Xét nghiệm trước sinh: có thể từ 10 – 20 triệu đồng
Bạn có thể: • Gọi điện hotline tư vấn: 091 858 2178 • Đăng ký online (web, Zalo, fanpage…) • Đến trực tiếp phòng xét nghiệm hoặc yêu cầu lấy mẫu tận nơi ⸻
Hoàn toàn được, mẫu niêm mạc miệng là phù hợp và an toàn cho trẻ sơ sinh.
Có thể dùng mẫu gián tiếp như tóc, răng, móng… hoặc xét nghiệm với người thân khác (ông nội, anh em ruột…).
Về mặt kỹ thuật là được, nhưng về mặt đạo đức và pháp lý, cần cân nhắc kỹ vì có thể vi phạm quyền riêng tư hoặc luật pháp. ⸻
➤ Là những bệnh phát sinh do bất thường trong gene hoặc nhiễm sắc thể, có thể truyền từ cha mẹ sang con cái.
➤ Không. Một số bệnh di truyền biểu hiện sớm (ví dụ: bệnh xơ nang), số khác chỉ xuất hiện ở tuổi trưởng thành (ví dụ: ung thư vú di truyền do đột biến BRCA1/2).
➤ Hầu hết bệnh di truyền hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể điều trị triệu chứng hoặc làm chậm tiến triển bằng y học hiện đại.
➤ Tùy thuộc vào loại bệnh và cách di truyền (trội/lặn, liên kết giới tính…), con cái có nguy cơ mang gene bệnh, mắc bệnh, hoặc không bị ảnh hưởng. ⸻
➤ Là phương pháp phân tích ADN để xác định các đột biến gene gây bệnh di truyền.
➤ Khi có tiền sử gia đình mắc bệnh di truyền, gặp khó khăn sinh sản, thai bất thường, hoặc để tầm soát nguy cơ bệnh (ung thư, tim mạch…).
➤ Không bắt buộc. Có thể dùng máu, niêm mạc miệng, tóc có chân, nước ối (trước sinh), hoặc mẫu mô.
➤ Độ chính xác rất cao (trên 99%) nếu được thực hiện tại các phòng lab uy tín với công nghệ giải trình tự gen thế hệ mới (NGS). ⸻
➤ Có. Người mang gene lặn hoặc thể khảm vẫn có thể truyền bệnh cho con cái.
➤ Có. Phổ biến là xét nghiệm NIPT (không xâm lấn) và chọc ối/xét nghiệm sinh thiết nhau thai (CVS).
➤ Có thể nếu cả hai đều mang gene bệnh lặn hoặc xảy ra đột biến mới trong quá trình hình thành phôi.
➤ Có. Kỹ thuật chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGD/PGT-M) giúp chọn phôi không mang gene bệnh khi làm thụ tinh ống nghiệm. ⸻
➤ Là bệnh lý xảy ra khi các tế bào trong cơ thể tăng sinh một cách bất thường, không kiểm soát và có khả năng xâm lấn mô lân cận hoặc di căn sang cơ quan khác.
➤ Do đột biến gene, yếu tố di truyền, tiếp xúc hóa chất độc hại, tia xạ, nhiễm virus (HPV, HBV…), hút thuốc, rượu bia, thực phẩm bẩn, lối sống kém lành mạnh…
➤ Không. Ung thư không phải là bệnh truyền nhiễm, không lây từ người này sang người khác qua tiếp xúc thông thường.
➤ Một số loại ung thư có yếu tố di truyền, như ung thư vú, đại trực tràng, buồng trứng… nhưng không phải tất cả. ⸻
➤ Tùy loại ung thư, nhưng dấu hiệu thường gặp: sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, khối u, chảy máu bất thường, đau kéo dài, thay đổi ở da, ho dai dẳng…
➤ Có. Nhiều loại ung thư có thể tầm soát sớm như ung thư cổ tử cung, vú, gan, đại trực tràng… bằng các xét nghiệm định kỳ.
➤ Cần thăm khám chuyên khoa, làm xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh (CT, MRI, siêu âm), sinh thiết mô… ⸻
➤ Một số loại ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nhiều trường hợp chỉ có thể kiểm soát, kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng sống.
➤ Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị nhắm trúng đích, miễn dịch, nội tiết, chăm sóc giảm nhẹ…
➤ Hóa trị không gây đau lúc truyền nhưng có thể có tác dụng phụ như buồn nôn, rụng tóc, mệt mỏi, thiếu máu…
➤ Có. Dù không chữa khỏi, điều trị có thể giúp giảm đau, kéo dài sự sống và cải thiện chất lượng sống. ⸻
➤ Có thể giảm nguy cơ qua lối sống lành mạnh: không hút thuốc, ăn uống điều độ, tập thể dục, tầm soát định kỳ, tiêm ngừa (HPV, viêm gan B)…
➤ Giàu rau xanh, trái cây, chất xơ; hạn chế thịt đỏ, đồ nướng, dầu mỡ; tránh rượu bia, thực phẩm chế biến sẵn.
➤ Có. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư. ⸻
➤ Thể chất, dinh dưỡng, tâm lý, tài chính và tinh thần. Sự đồng hành của gia đình và cộng đồng rất quan trọng.
➤ Lắng nghe, chia sẻ tích cực, đồng hành trong điều trị, không tạo áp lực, động viên tinh thần lạc quan.
➤ Không. Ngày nay nhiều bệnh ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm, điều trị đúng cách và chăm sóc tốt. ⸻
`