Xét nghiệm ADN không xâm lấn đang thay đổi ngành y như thế nào?

Xét nghiệm ADN không xâm lấn đang thay đổi ngành y như thế nào?

15

Thứ Năm, 23/06/2025, 01:09 (GMT+7)

1. Khi khoa học thay đổi cách con người tiếp cận ADN

Trong vài năm trở lại đây, công nghệ xét nghiệm ADN không xâm lấn (Non-Invasive DNA Testing) đã tạo ra một bước ngoặt trong ngành y học hiện đại – từ chăm sóc thai kỳ, chẩn đoán di truyền, đến xác định huyết thống. Không còn cần đến các mẫu xâm lấn, các mẫu đơn giản như máu ngoại vi của mẹ bầu, nước bọt, hay tóc – móng tay đang giúp bác sĩ và chuyên gia di truyền xác định các thông tin quan trọng một cách an toàn, chính xác và nhanh chóng hơn bao giờ hết.
⸻

2. Xét nghiệm ADN không xâm lấn là gì?

Xét nghiệm ADN không xâm lấn là phương pháp phân tích vật liệu di truyền (DNA) mà không cần can thiệp vào cơ thể bằng thủ thuật y khoa gây tổn thương hoặc rủi ro, như chọc ối hay sinh thiết. Một số mẫu thường dùng:
    • Máu ngoại vi của mẹ bầu (chứa ADN tự do của thai nhi)
    • Nước bọt, tế bào niêm mạc miệng
    • Tóc có chân, móng tay, cuống rốn khô
Phương pháp này đang được áp dụng rộng rãi trong:
⸻

3. Tại sao phương pháp này thay đổi ngành y?

3.1. An toàn vượt trội cho thai nhi và mẹ bầu
Trước đây, để xác định ADN của thai nhi, các bác sĩ phải chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau – kỹ thuật có nguy cơ sảy thai 1–2%. Giờ đây, chỉ với 10ml máu của mẹ, có thể tách được ADN tự do của thai nhi và phân tích được:
3.2. Độ chính xác cao, thời gian ngắn hơn
Công nghệ NIPT thế hệ mới có thể đạt độ chính xác trên 99,9% với mẫu máu mẹ, mẫu tóc, móng hoặc tế bào miệng. Thời gian trả kết quả chỉ còn từ 5–7 ngày làm việc, nhanh hơn nhiều so với phương pháp truyền thống.
3.3. Hạn chế tối đa sự khó chịu, lo lắng của khách hàng
Đặc biệt phù hợp cho:
    • Trẻ sơ sinh không thể lấy máu
    • Người sợ kim tiêm, người già
    • Những ca tranh chấp nhạy cảm, cần bí mật
⸻

4. Các lĩnh vực đang ứng dụng mạnh mẽ xét nghiệm ADN không xâm lấn

Y học thai kỳ – Sàng lọc sớm các bất thường di truyền
    • Phát hiện hơn 90 hội chứng di truyền ngay từ tuần thai thứ 10
    • Phát hiện sớm giúp giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội
Xác định huyết thống thai nhi
    • Dễ dàng xác định cha con ngay trong thai kỳ (7 tuần trở đi)
    • Hỗ trợ các vụ việc pháp lý, tranh chấp nuôi con, nhận cha/mẹ con
Chẩn đoán di truyền không xâm lấn sau sinh
    • Lấy mẫu tóc – móng của trẻ sơ sinh để xét nghiệm mối quan hệ huyết thống
    • Không cần máu – vẫn đảm bảo độ chính xác cao nếu mẫu đạt yêu cầu kỹ thuật
⸻

5. Công nghệ ADN không xâm lấn

Hiện nay, nhiều trung tâm xét nghiệm uy tín tại Việt Nam đã đầu tư công nghệ hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế như:
    • NGS (giải trình tự gen thế hệ mới)
    • Microfluidics – công nghệ phân tích ADN trong giọt nhỏ
Các trung tâm còn cho phép khách hàng:
    • Thu mẫu tại nhà (gửi mẫu tóc, móng tay, nước bọt)
    • Đăng ký dịch vụ online
    • Bảo mật tuyệt đối danh tính
⸻

6. Kết luận:

Sự ra đời và phát triển nhanh chóng của các kỹ thuật xét nghiệm ADN không xâm lấn không chỉ đem lại bước tiến lớn trong y học dự phòng và thai sản, mà còn đang mở ra hướng đi nhân đạo hơn, thuận tiện hơn trong xác định huyết thống.
Nếu bạn đang cần xét nghiệm ADN cho thai nhi, trẻ nhỏ hoặc người thân mà không muốn gây tổn thương hay rủi ro, hãy tìm hiểu các giải pháp không xâm lấn tại Lab Sài Gòn – nơi cam kết công nghệ tiên tiến, độ chính xác cao và bảo mật tối đa.
⸻
GIẢI ĐÁP THẮC MẮC
Xét nghiệm ADN là quá trình phân tích vật liệu di truyền để xác định các thông tin như quan hệ huyết thống, bệnh di truyền, chủng tộc, hoặc đặc điểm sinh học cá nhân.
Rất chính xác. Mức độ chính xác của xét nghiệm quan hệ huyết thống cha – con hoặc mẹ – con thường đạt 99.999% nếu có quan hệ và 100% loại trừ nếu không có quan hệ.
Có nhiều loại như: • Xét nghiệm huyết thống (cha – con, mẹ – con, anh em, ông bà – cháu…) • Xét nghiệm trước sinh (không xâm lấn hoặc chọc ối) • Xét nghiệm gene bệnh lý • Xét nghiệm tổ tiên • Xét nghiệm xác minh danh tính (pháp y, di truyền học cá nhân) ⸻
Phổ biến nhất là máu, niêm mạc miệng (nước bọt hoặc tăm bông ngoáy miệng), ngoài ra có thể dùng: • Tóc có chân tóc • Móng tay, móng chân • Đầu thuốc lá, kẹo cao su, bàn chải đánh răng… (Các mẫu này gọi là mẫu đặc biệt,
Không cần nhịn ăn. Tuy nhiên, nên tránh ăn uống hoặc đánh răng ít nhất 30 phút trước khi lấy mẫu miệng. ⸻
Thông thường: • Kết quả thường: 1–3 ngày làm việc • Kết quả nhanh (hỏa tốc): có thể trong 4–8 giờ • Mẫu đặc biệt hoặc xét nghiệm trước sinh: 5–10 ngày làm việc
Có. Chúng tôi cung cấp bộ kit lấy mẫu tại nhà và hướng dẫn chi tiết cách gửi mẫu. ⸻
Có. Chúng tôi cam kết bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng.
Chỉ khi thực hiện theo quy trình pháp y (có giấy tờ tùy thân, lấy mẫu có chứng kiến, ký xác nhận) thì kết quả mới được công nhận hợp pháp, dùng được trong: • Giải quyết tranh chấp pháp luật • Thủ tục hành chính (hộ tịch, quốc tịch, di trú) ⸻
Tùy loại xét nghiệm và số lượng người tham gia: • Cha – con: từ 2 – 3 triệu đồng • Mẫu đặc biệt/pháp lý: cao hơn từ 1 – 3 triệu • Xét nghiệm trước sinh: có thể từ 10 – 20 triệu đồng
Bạn có thể: • Gọi điện hotline tư vấn: 091 858 2178 • Đăng ký online (web, Zalo, fanpage…) • Đến trực tiếp phòng xét nghiệm hoặc yêu cầu lấy mẫu tận nơi ⸻
Hoàn toàn được, mẫu niêm mạc miệng là phù hợp và an toàn cho trẻ sơ sinh.
Có thể dùng mẫu gián tiếp như tóc, răng, móng… hoặc xét nghiệm với người thân khác (ông nội, anh em ruột…).
Về mặt kỹ thuật là được, nhưng về mặt đạo đức và pháp lý, cần cân nhắc kỹ vì có thể vi phạm quyền riêng tư hoặc luật pháp. ⸻
➤ Là những bệnh phát sinh do bất thường trong gene hoặc nhiễm sắc thể, có thể truyền từ cha mẹ sang con cái.
➤ Không. Một số bệnh di truyền biểu hiện sớm (ví dụ: bệnh xơ nang), số khác chỉ xuất hiện ở tuổi trưởng thành (ví dụ: ung thư vú di truyền do đột biến BRCA1/2).
➤ Hầu hết bệnh di truyền hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể điều trị triệu chứng hoặc làm chậm tiến triển bằng y học hiện đại.
➤ Tùy thuộc vào loại bệnh và cách di truyền (trội/lặn, liên kết giới tính…), con cái có nguy cơ mang gene bệnh, mắc bệnh, hoặc không bị ảnh hưởng. ⸻
➤ Là phương pháp phân tích ADN để xác định các đột biến gene gây bệnh di truyền.
➤ Khi có tiền sử gia đình mắc bệnh di truyền, gặp khó khăn sinh sản, thai bất thường, hoặc để tầm soát nguy cơ bệnh (ung thư, tim mạch…).
➤ Không bắt buộc. Có thể dùng máu, niêm mạc miệng, tóc có chân, nước ối (trước sinh), hoặc mẫu mô.
➤ Độ chính xác rất cao (trên 99%) nếu được thực hiện tại các phòng lab uy tín với công nghệ giải trình tự gen thế hệ mới (NGS). ⸻
➤ Có. Người mang gene lặn hoặc thể khảm vẫn có thể truyền bệnh cho con cái.
➤ Có. Phổ biến là xét nghiệm NIPT (không xâm lấn) và chọc ối/xét nghiệm sinh thiết nhau thai (CVS).
➤ Có thể nếu cả hai đều mang gene bệnh lặn hoặc xảy ra đột biến mới trong quá trình hình thành phôi.
➤ Có. Kỹ thuật chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGD/PGT-M) giúp chọn phôi không mang gene bệnh khi làm thụ tinh ống nghiệm. ⸻
➤ Là bệnh lý xảy ra khi các tế bào trong cơ thể tăng sinh một cách bất thường, không kiểm soát và có khả năng xâm lấn mô lân cận hoặc di căn sang cơ quan khác.
➤ Do đột biến gene, yếu tố di truyền, tiếp xúc hóa chất độc hại, tia xạ, nhiễm virus (HPV, HBV…), hút thuốc, rượu bia, thực phẩm bẩn, lối sống kém lành mạnh…
➤ Không. Ung thư không phải là bệnh truyền nhiễm, không lây từ người này sang người khác qua tiếp xúc thông thường.
➤ Một số loại ung thư có yếu tố di truyền, như ung thư vú, đại trực tràng, buồng trứng… nhưng không phải tất cả. ⸻
➤ Tùy loại ung thư, nhưng dấu hiệu thường gặp: sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, khối u, chảy máu bất thường, đau kéo dài, thay đổi ở da, ho dai dẳng…
➤ Có. Nhiều loại ung thư có thể tầm soát sớm như ung thư cổ tử cung, vú, gan, đại trực tràng… bằng các xét nghiệm định kỳ.
➤ Cần thăm khám chuyên khoa, làm xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh (CT, MRI, siêu âm), sinh thiết mô… ⸻
➤ Một số loại ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nhiều trường hợp chỉ có thể kiểm soát, kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng sống.
➤ Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị nhắm trúng đích, miễn dịch, nội tiết, chăm sóc giảm nhẹ…
➤ Hóa trị không gây đau lúc truyền nhưng có thể có tác dụng phụ như buồn nôn, rụng tóc, mệt mỏi, thiếu máu…
➤ Có. Dù không chữa khỏi, điều trị có thể giúp giảm đau, kéo dài sự sống và cải thiện chất lượng sống. ⸻
➤ Có thể giảm nguy cơ qua lối sống lành mạnh: không hút thuốc, ăn uống điều độ, tập thể dục, tầm soát định kỳ, tiêm ngừa (HPV, viêm gan B)…
➤ Giàu rau xanh, trái cây, chất xơ; hạn chế thịt đỏ, đồ nướng, dầu mỡ; tránh rượu bia, thực phẩm chế biến sẵn.
➤ Có. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư. ⸻
➤ Thể chất, dinh dưỡng, tâm lý, tài chính và tinh thần. Sự đồng hành của gia đình và cộng đồng rất quan trọng.
➤ Lắng nghe, chia sẻ tích cực, đồng hành trong điều trị, không tạo áp lực, động viên tinh thần lạc quan.
➤ Không. Ngày nay nhiều bệnh ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm, điều trị đúng cách và chăm sóc tốt. ⸻
`